PYSZNOGŁÓWKA

(Monarda), zwana też bergamotką, to rodzaj bylin z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae), pochodzący z terenów prerii i suchych pól Ameryki Północnej. Rośliny te charakteryzują się wzniesionymi, sztywnymi łodygami (60-150 cm wysokości), pokrytymi owłosionymi, sercowatymi liśćmi o ząbkowanych brzegach. Po roztarciu wydzielają intensywny cytrusowy aromat, stąd nazywane są czasem „polską herbatą Earl Grey”. Kwiaty zebrane w okazałe, główkowate kwiatostany (od czerwca do września) przybierają barwy od białej przez różową i czerwoną po fioletową, przyciągając owady zapylające. Popularne odmiany to m.in.: szkarłatna (Monarda didyma) o czerwonych kwiatach, ogrodowa (Monarda hybrida) w różnych kolorach, cytrynowa (Monarda citriodora) oraz miętolistna (Monarda menthifolia). W uprawie wymaga słonecznego stanowiska i żyznej, przepuszczalnej gleby o umiarkowanej wilgotności. Jest mrozoodporna, ale wrażliwa na suszę i zalanie. Łatwo się rozrasta, dlatego wymaga kontroli – rozmnaża się przez podział kęp wiosną lub siew nasion. Znajduje zastosowanie w rabatach, ogrodach naturalistycznych i miejskich nasadzeniach, a jej liście wykorzystuje się w ziołolecznictwie i do aromatyzowania naparów.